28 Ekim 2010 Perşembe
Töton Şövalyeleri,Kudüs Azize Meryem Hastanesi ve Töton Şövalyeleri Tarikatı (Latince:Ordo domus Sanctæ Mariæ Theutonicorum Hierosolymitanorum,Almanca: Orden der Brüder vom Deutschen Haus St. Mariens in Jerusalem,İngilizce: Order of the House of St. Mary of the Germans in Jerusalem) ya da kısa adıyla Töton Şövalyeleri, bir Cermen-Roman dini tarikatıdır. Tarikat, Katolik hacılara, hac yolunda yardım etmek, hasta ve yaralı Katoliklerin bakımlarını sağlamak üzere hastane kurmak amacıyla kurulmuştur. Adlarını özellikle Ortaçağ’da Haçlı Seferlerine katılarak duyurdular. Normalde asıl üyelerin sayısı her zaman sınırlıydı ancak ihtiyaç durumunda gerek gönüllülerin gerekse paralı askerlerin katılımıyla sayıları hayli artmaktaydı. Avrupa’da sekiz yüzyıla yakın süre varlığını korumuş bir şövalye kurumudur.Ayrıca; Töton Şövalyeler'i diğer şövalye gruplarının aksine devletlerine son derece sadıktırlar.Korsanlıktan uzak ve Haçlı ruhuyla yaşamaktaydılar.Haçlı Seferleri'nde büyük etkileri olduğu gibi savaş meydanlarında da büyük faydaları dokunmuştur.Geneli Alman şövalyelerden oluşmaktaydı.Polonya üzerinde büyük nüfuzları mevcuttu.Orta Çağ'da III. Haçlı Seferi esnasında(1190) Orta Avrupa'da Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'na bağlı şövalyelerdir. Papa Innocent III tarafından tanınan bir şövalyelik düzenine dönüşmesiyle oluşmuş ve 19 yy.’da Napolyon dönemine kadar yaşamayı başarmıştır.
Haçlı seferleri sırasında kurulan hastanelerde yaralı askerleri iyileştirmek için görev alan Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'na bağlı ve Alman kökenli şahıslardır. İlerleyen yıllarda hürmet ve bağış gördüler, güçlendiler. Papa Innocent III tarafından şövalye olarak kabul edildiler ve savaş alanlarında da boy göstermeye başladılar. Zamanla Avrupa'nın en güçlü şövalyeleri haline geldiler. Türklerin ve Arapların kutsal toprakları birer birer fethetmesi ile sonunda tüm Haçlılar bu diyarlardan kovuldular. Bu gelişmelerden birkaç yıl sonra Polonyalılar bölgedeki doğal dinlere inanan halkları özelikle Litvanya'yı Katolikleştirmek istiyordu. Bunun için Töton Tarikatı'na yardım çağrısında bulundu. Kutsal Topraklardan kovulan, yersiz kalan Tötonlar için iyi bir teklifti. Yer yurt edinebileceklerdi.Prusya bölgesine yerleşen Tötonlar bölgedeki halkı Katolikleştirmek için çok ağır şartlar uyguladılar. Bölge halkı gene aynı dine inanan Litvanya'ya sığındı. Tötonlar güçlendiler, çünkü kendilerine yardım yağıyordu. Bir bakıma bu da bir Haçlı Seferiydi.
12. yüzyılın sonunda Akka’da kurulan tarikat, Haçlı Seferleri sırasında denizaşırı toprakların (Ortadoğu’da) savunulmasında önemli rol üstlenmiştir. Özellikle Akka Limanı'nın korunması ve vergi toplanması konusunda çok işe yaramıştır. Hıristiyan kuvvetlerinin yenilip, Ortadoğu’dan çekilmesinin ardından tarikat, Transilvanya’ya taşındı. Burada 1211 yılından itibaren, Macaristan’ın Kumanlar karşısında verdikleri mücadeleye katıldılar.Papa’nın hükmünü, Macar egemenliğine tercih edince Macaristan’dan kovuldular.
1230 yılında, Grand Master Hermann von Salza (Teuton Şövalyeleri'nin Lideri) ve Duke Konrad I of Masovia (Polonya Kralı) birlikte, Baltık Ülkelerine karşı Prusya Haçlı Seferi’ni başlattılar. Bu seferin hemen ardından tarikat, işgal edilen Baltık Ülkeleri topraklarında bağımsız bir manastır devleti kurdu. Akabinde, Courland, Livonya ve Estonya’yı işgal ettiler. Ardından Polonya Kralı, tarikatı, kendilerine ait toprakları işgal etmekle suçladı. Tarikat, Litvanya’nın da hıristiyanlaştırılmasının ardından asıl amacını yani Haçlı İdealini yitirdi. Çünkü çevrelerinde, hıristiyanlaştırılması ya da yokedilemsi gereken kafirler kalmamıştı. Bu durumda artık hıristiyan komşularıyla çekişmeleri gerekecekti. Polonya Krallğı, Büyük Litvanya Dükalığı ve Novgorodlular (Livonyalıların asimile olmasından sonra ortaya çıkan topluluk) en büyük rakipleri oldular. Ekonomik açıdan güçlü bir bölgeye hakimdiler ve feodal krallıklarını ayakta tutmak üzere Avrupa’nın çeşitli bölgelerinden paralı askerler topladılar. Böylelikle, Baltık Denizi civarında, önemli bir yerel güç haline geldiler. 1410 yılında, Polonya-Litvanya koalisyon kuvvetleri, Grunwald Savaşı’nda tarikat kuvvetlerini hezimete uğrattılar ve tarikatın askeri gücünü büyük oranda yok ettiler. 1515 yılında, Kutsal Roma-Cermen İmparatoru I. Maximilian , Polonya-Litvanya kralı I. Sigismund ile bir evlilik anlaşması yaptı. Bunun ardından Roma-Cermen İmparatorluğu, Polonya karşında tarikatı desteklemekten vazgeçti.Bir zaman sonra 1525 yılında, tarikatın başı olan Brandenburglu Albert Luteranizm’i kabul etti ve Prusya Dükalığı’nın ilk dükü oldu. Ardından, Estonya ve Litvanya ve ayrıca tarikatın Almanya sınırları içinde kalan kısmı da Luteranizmi seçti. Tarikat, hatırı sayılır bir miktarda Katolik nüfus barındıran toğrağı 1809 yılına kadar hakimiyeti altında tuttu. Napolyon’un ordularının saldırmasıyla, tarikat son topraklarını da kaybetti. Bundan sonra varlığını, hayırsever ve geleneksel olarak devam ettirdi. Tarikat, 1938 yılında Hitler tarafından dağıtıldı ancak 1945 yılında yeniden kuruldu. Günümüzde, hayırsever amaçlar doğrultusunda Avrupa’da faaliyet göstermektedir. Şövalyeler, üzerinde siyah bir haç olan uzun beyaz elbiseler giyerlerdi. Daha sonra bu imge Prusya Krallığı ve Almanya tarafından Demir Haç Madalyası olarak da kullanıldı. Tarikatın parolası ise “Yardım et, koru ve şifa dağıt”tır.
Töton Şövalyelerinin Arması
